Phil Town và phương pháp đầu tư 4M

Khi nói đến nhà đầu tư giá trị thế hệ mới thành công nhất hiện nay, chúng ta không thể bỏ qua cái tên Phil Town. Ngày nay, Phil Town được biết đến với tư cách là một nhà đầu tư, nhà quản lý quỹ, diễn giả. Ông nổi tiếng với hai cuốn sách nổi Payback Time và Rule one investing. Trong hai cuốn sách này, ông đều có nhắc đến các quy tắc và phương pháp đầu tư hiệu quả. Cụ thể đó là Quy tắc 72 và phương pháp đầu tư 4M. 

Phương pháp đầu tư 4M được biết đến là những tiêu chí lựa chọn một cổ phiếu theo quan điểm của Phil Town. Các tiêu chí lựa chọn cổ phiếu gồm: 

• Meaning: Đầu tư vào những doanh nghiệp dễ hiểu
• Moat: Đầu tư vào những doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh
• Management: Đầu tư vào những doanh nghiệp có ban lãnh đạo tuyệt vời
• Margin of Safety: Đầu tư vào những doanh nghiệp có biên an toàn

Theo ông, để đầu tư thành công thì nên mua những cổ phiếu của công ty tuyệt vời với mức giá hấp dẫn. Những mã cổ phiếu được xem là tuyệt vời sẽ đáp ứng đủ 4 tiêu chỉ trên. Và khi chúng ta đầu tư vào chúng, việc trở nên giàu có là cực kỳ thuận lợi. 

Tiêu chí 4M để lựa chọn cổ phiếu

Meaning: Đầu tư vào doanh nghiệp dễ hiểu

Đây là một tiêu chí rất giống với tiêu chí đầu tư của tỷ phú Warren Buffett. Ông từng nói rằng: Mỗi nhà đầu tư đều có một vòng tròn năng lực. Vấn đề quan trọng không phải vòng tròn của ai lớn hơn, mà chúng ta cần đứng yên trong vòng tròn năng lực của chính mình, trong những lĩnh vực mà mình am hiểu nhất. 

Câu nói trên mang ý nghĩa: chúng ta chỉ nên đầu tư vào những công ty nằm trong vòng tròn năng lực của mình. Khi bạn hiểu sâu về một ngành nghề, lĩnh vực bạn sẽ dễ dàng đánh giá tiềm năng của nó. Nhờ đó, bạn sẽ biết được doanh nghiệp mình định đầu tư có khả năng tăng trưởng trong tương lai hay không.

Cách tìm ra vòng trong năng lực

Vậy làm thế nào để tìm ra vòng tròn năng lực của mình? Phil Town đã hướng dẫn chúng ta cách tìm ra Meaning qua 3 vòng tròn sau: 

• Đam mê: Hãy tìm kiếm công ty kinh doanh lĩnh vực, ngành nghề mà bạn đam mê. Ví dụ, bạn đam mê đi du lịch, khám phá, hãy tìm hiểu các công ty về dịch vụ du lịch, khách sạn, hàng không. Chúng sẽ thực sự phù hợp với đam mê của bạn, nhờ đó bạn sẽ hiểu được các công ty này hơn những người khác rất nhiều. 
• Kinh nghiệm: Hãy tự đặt câu hỏi tài năng của bạn là gì. Hãy tìm ra cái mà mình giỏi nhất, có nhiều kinh nghiệm nhất để đầu tư. Ví dụ, bạn là kế toán của một doanh nghiệp bất động sản, bạn sẽ có kinh nghiệm đánh giá báo cáo tài chính của những doanh nghiệp này. Vì thế, bạn có thể nhìn ra tiềm năng và rủi ro của những doanh nghiệp trong lĩnh vực này. 
• Trải nghiệm: Là những thứ hàng ngày bạn chi tiêu cho chúng hàng ngày như điện nước, đồ gia dụng. Bạn sẽ phần nào đánh giá được chất lượng sản phẩm và dịch vụ mình đang sử dụng mỗi ngày. Từ đó, bạn sẽ tìm hiểu doanh nghiệp đứng sau các sản phẩm này và đánh giá tiềm năng đầu tư. 

Moat: Đầu tư vào những doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh bền vững

Lợi thế cạnh tranh được ví như một con hào kinh tế. Doanh nghiệp của bạn trong thị trường như một pháo đài, khi có càng nhiều con hào bảo vệ sẽ càng an toàn. Chính vì thế, những doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh luôn phát triển tốt hơn.

5 lợi thế định tính:

• Thương hiệu: sản phẩm mà sẵn sàng trả nhiều tiền hơn vì uy tín của nó.
• Bí quyết: DN sở hữu các bằng sáng chế/ bí quyết kinh doanh.
• Phí sử dụng: DN có khả năng khống chế thị trường và thu phí người dùng.
• Sản phẩm là quan trọng của của cuộc sống và sự chuyển đổi là không đáng.
• Chi phí thấp: không có đối thủ nào cạnh tranh được.

5 biểu hiện định lượng:

• Biên lãi gộp duy trì ở mức cao: là chỉ số hàng đầu để thể hiện năng lực cạnh tranh của DN so với các đối thủ cùng ngành. Đặc thù của mỗi ngành nghề sẽ có biên lãi gộp khác nhau, nhưng với những DN có năng lực cạnh tranh vượt trội thì biên lãi gộp tối thiểu là 30%.
• Tăng trưởng lợi nhuận thuần > 10%/ năm
• Khả năng sinh lời trên vốn chủ (ROE) cao và ổn định: tối thiểu 20% trong 5 – 10 năm gần nhất.
• Tỷ trọng LNST/ dòng tiền kinh doanh < 2. Về dài hạn, dòng tiền kinh doanh là xương sống, là cốt lõi nuôi dưỡng doanh nghiệp. Một doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh phải có khả năng tạo ra tiền mặt tốt. Dòng tiền kinh doanh trung bình 3 năm tối thiểu = 50% LNST. Điều này thể hiện doanh nghiệp có khả năng thu tiền tốt, không bị đối tác chiếm dụng vốn và quan trọng là thể hiện rõ lợi nhuận có thực không.
• Nợ vay ròng: không vượt quá 3 lần LNST: thể hiện sức mạnh tài chính và khả năng chi trả lãi vay.

Management: Đầu tư vào doanh nghiệp có ban lãnh đạo tốt

Tiêu chí thứ 3 mà Phil Town muốn chúng ta xét đến chính là ban lãnh đạo của doanh nghiệp. Ban lãnh đạo của doanh nghiệp cần phải đáp ứng tiêu chí sau: 

• Tỷ trọng khoản phải thu/ tài sản: thể hiện chất lượng tài sản của doanh nghiệp. Khoản phải thu là phần dễ biến tấu nhất trên BCTC bằng các thủ thuật như tăng vốn ảo, doanh thu ảo,… Các khoản phải thu quá cao trong cơ cấu tài sản là 1 dấu hiệu cảnh báo gian lận tài chính. 
• Lợi nhuận cốt lõi: thể hiện chất lượng của lợi nhuận. lợi nhuận là tiêu chí cuối cùng mà NĐT quan tâm đến nên các doanh nghiệp thường tìm cách bóp méo tiêu chí này. Bằng cách bỏ qua các khoản thu nhập không thường xuyên như lợi nhuận thanh lý tài sản, lợi nhuận đầu tư tài chính, … ta có thể biết được lợi nhuận thực từ hoạt động kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp. Tỷ lệ lợi nhuận cốt lõi/ tổng lợi nhuận tối thiểu là 50%.

• Lương của ban lãnh đạo ở mức tương xứng, không quá cao so với ngành.
• Ban lãnh đạo không liên tục sáp nhập với nhiều doanh nghiệp khác. Không chọn những doanh nghiệp có ban lãnh đạo liên tục mua bán tài sản để tạo ra tăng quy mô bất thường. 
• Cơ cấu doanh nghiệp tinh gọn, tránh các hoạt động mua bán với bên liên quan. Nếu cơ cấu doanh nghiệp quá phức tạp, nhiều công ty con, liên kết ở dưới, chúng ta sẽ khó lòng đánh giá nguồn tiền của chúng. 
• Cơ cấu cổ đông đa dạng và có nhiều quỹ đầu tư lớn tham gia. Nên tránh những công ty gia đình, tập trung vốn, trừ khi công ty này có lợi thế đặc biệt. Ví dụ những công ty dược phẩm hay công nghệ nắm giữ bí quyết khó đơn vị nào vượt qua. 

Margin of Safety: Đầu tư vào doanh nghiệp có biên an toàn

Tiêu chí thứ 4 tập trung vào mục tiêu mua cổ phiếu tuyệt vời với mức giá rẻ. Phil Town nhận định, NĐT nên chờ khi giá cp thấp hơn 30 – 50% giá trị thực của DN để mua vào. Để xác định giá trị thực của doanh nghiệp, Phil town thường dùng 2 tiêu chí là P/E và PEG.

• P/E là phương pháp phổ biến và hiệu quả bậc nhất được nhiều NĐT sử dụng, thể hiện thời gian thu hồi vốn của NĐT. 1 khoản đầu tư hời khi DN tuyệt vời nhưng P/E thấp hơn thị trường chung hoặc trung bình ngành. Ở Việt Nam, P/E tốt là dưới 15 đối với các DN đáp ứng được 3M đầu tiên.
• PEG: là tỷ số giữa P/E với tốc độ tăng trưởng LN của DN. Cổ phiếu được cho là không bị định giá cao nếu P/E thấp hơn tốc độ tăng trưởng của DN trong 3 năm gần nhất, PEG < 1.

Ngoài ra, Phil Town cũng nhấn mạnh nên mua cổ phiếu của doanh nghiệp có P/E < 10. Với những công ty có P/E > 20 thì nên cân nhắc cẩn thận trước khi giao dịch. 

Quy tắc bán cổ phiếu của Phil Town là gì? 

• Giá cổ phiếu cao hơn 25% so với giá trị thực: Nhà đầu tư cá nhân cần có nguyên tắc bán rõ ràng trước khi đầu tư. Tuyệt đối không để các yếu tố tâm lý, thị trường tác động khiến đưa ra quyết định sai lầm.
• Lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp sụt giảm: Khi lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp không còn được duy trì sẽ dẫn đến kết quả kinh doanh sa sút. Việc cạnh tranh với đối thủ cũng trở nên khó khăn hơn, dẫn đến giá trị cổ phiếu giảm sút. 
• Tìm được doanh nghiệp đáp ứng 4M tốt hơn: Việc bán cổ phiếu đang nắm giữ để sở hữu những cổ phiếu tốt hơn là việc cần thiết. Vì vậy, hãy bán cổ phiếu đang sở hữu nếu tìm được cổ phiếu 4M hấp dẫn hơn. 

Ưu nhược điểm khi sử dụng quy tắc đầu tư 4M

Quy tắc 4M giúp nhà đầu tư chọn ra được những cổ phiếu tốt với giá hấp dẫn. Tuy nhiên, quy tắc này vẫn tồn tại một số nhược nhất định. Hãy cùng DNSE điểm qua một số ưu nhược điểm của quy tắc này nhé. 

Ưu điểm: 

• Đơn giản, dễ nhớ: Khi sử dụng phương pháp 4M để đánh giá, chúng ta có thể dễ dàng hình dung cần chú ý những khía cạnh nào. Nhờ đó mà thời gian đánh giá, sàng lọc cổ phiếu tốt cũng nhanh chóng hơn nhiều. 
• Công cụ đánh giá hữu ích: phương pháp đầu tư 4M giúp nhà đầu tư dễ dàng nắm rõ mọi thông tin về cổ phiếu. Qua đó, nhà đầu tư có thể dễ dàng đưa ra quyết định đầu tư hay không. 

Nhược điểm: 

• Bỏ qua chỉ tiêu đánh giá chi tiết: Điều quan trọng để đánh giá tiềm năng và sức khỏe doanh nghiệp là dựa vào tài chính. Tuy nhiên phương pháp đầu tư 4M chưa đi sâu vào những yếu tố này. 
• Bỏ qua những công ty tăng trưởng với P/E cao: Như đã nói ở trên, phương pháp 4M của Phil Town khuyến khích nhà đầu tư xuống tiền khi doanh nghiệp có P/E < 10. Điều này sẽ khiến nhà đầu tư có thể bỏ qua những công ty tăng trưởng tốt dù P/E cao. 

Nhìn chung, phương pháp đầu tư 4M giúp nhà đầu tư có thể nhanh chóng chọn ra những cổ phiếu tốt. Tiếp đến, họ sẽ dựa vào đó để đánh giá chi tiết và chọn ra cổ phiếu tiềm năng nhất. Qua bài viết trên, bạn đã hiểu thêm những kiến thức về tiêu chí 4M của Phil Town. Hãy vận dụng nó thật tốt vào việc đầu tư của mình nhé. 

Chúc các bạn thành công!